Doğada hiçbir varlık tek başına değildir, her canlının etkilediği, etkilenmekte olduğu bir çevresi vardır. Doğa bilimleri, belirli bir alanda bulunan canlılarla çevrelerinin karşılıklı ilişkilerine ve bunların süregelen haline “ekosistem” adını veriyor.
Canlıların hem birbirleri arasında hem de yaşadıkları çevreyle ilişkilerini inceleyen bilim dalına da “ekoloji” deniyor.
Bu kavramlar üzerine düşünmek canlıların ilişkilerine, yaşadığımız bölgeye, beslenmemize, tüketim faaliyetlerimize bakarken bize bir bakış açısı sağlıyor.
Karmaşık ve iç içe geçmiş sistemler dünyasında hayatımızın birden değiştiği, evde yeni rutinler oluşturduğumuz, alışkanlıklarımızı dönüştürmeye çalıştığımız bir izolasyon sürecinden geçiyoruz.
Ekolojik bakış açısı bize, sistemdeki herhangi bir bileşende meydana gelen değişimin diğer bileşenleri doğrudan ya da dolaylı yollardan etkilediğini ve bunlardan bağımsız düşünülemeyeceğini söylüyor.
Yaşamış olduğumuz bu salgın sürecinde ekosistemlerin temel ilkelerinden biri olan
“Her şey birbiriyle bağlantılıdır” ilkesini yaşayarak pek çok farklı alanda görüyor, deneyimliyoruz.
-Bulunduğumuz yerden çok çok uzak bir yerde insanın yaban hayata olan etkisinin çarpıcı sonuçları 3 ay önce haberlere düşerken şimdi neredeyse tüm dünya kendini bu gündemin ortasında buldu.
-Korku ve endişeyle stoklar azaldı, üretim yavaşlayınca sevkiyat sekteye uğradı. Belki gün geldi temel bir ihtiyaca ulaşamaz olduk. Adil paylaşımın önemini hatırladık.
-İnsanlar evinde sosyal izolasyon sürecine girdi. Taşıt sayısı azaldı, trafik rahatladı. Ve hava şurada, şu yüzde oranında temiz haberleri gelmeye başladı.
 |
| Balkon papatyalarındaki örüntü ve düzen |
Karşılaştığımız bu beklenmedik süreç, yaptığımız planlar, kurduğumuz sistemlerin, politikaların aniden nasıl da boşa çıkabileceğini gösterdi.
Doğa; asıl yaşayan sistemlerin, canlılığın, dengenin, döngülerin varlığıyla kendini hatırlattı.
Her şeyin doğrudan ya da dolaylı bir halde birbirine bağlı olduğu bu eşsiz düzenin parçasıyız.
Ormanların tahribatı, biyolojik çeşitliliğin azalması, karbon salınımının artışı, artan tüketim faaliyetleri, ihtiyaç fazlası yapılan üretimler… Daha da fazlasının sayılabileceği, dünyanın eşiklerini aştığımızı gösteren bu faaliyetler bize duyduğumuzda büyük, ezberden cümleler olarak görünebilir.
Ancak kendi biricik yaşamlarımızda dahi yaptığımız değişikliklerin çarpan etkisinin artmasıyla yeryüzüne ve gökyüzüne olan etkisini günden güne seyrediyoruz. İşin umutlu yanı, yeni dayanışma ağları örüyoruz, kendi yiyeceğimizi yetiştirmenin yollarını araştırıyoruz, tüketimlerimizde ihtiyaç ve istek ayrımını gözetiyoruz.
Evimizde de bu ekolojik sistemleri fark edebileceğimiz, doğayla bağlantımızı güçlendireceğimiz pek çok olanak mevcut. Baharın gelmesiyle yeryüzünün bize sunduğu armağanları görmek elimizde.
Penceremizden tüm bu armağanları fark edebileceğimiz bir dönem. Ekoloji Çemberi ile birlikte hazırlamış olduğumuz Ekoloji Takvimi’ni* takip edebiliriz. Zira şu günler, kırlangıç ve leylek fırtınalarını gösteriyor. Öte yandan tohumlar toprakla buluşuyor, güneşi gören filizleniyor. Gökyüzünde bir bulutlar toplanıyor, rüzgarlar uğulduyor, güneş açıyor, ağaçlar yeşeriyor. Bulunduğumuz bölgeye, coğrafyaya göre binbir farklı resimle görüyoruz gökyüzünü. Doğanın döngülerini izleyerek, takip ederek kendi yaşamımızı da onu gözeterek planlamaya çabalarsak ve bu süreç bittiğinde bunu sürdürmenin yollarını ararsak insanlık ve doğa arasındaki barışı güçlendirebiliriz diye umuyorum.
Tüm bunları her birimizin sağlıkla, güvenli bir yuvada günlerini geçirebildiği hayaliyle yazıyorum, ancak biliyorum ki öyle değil. Hala temel ihtiyaçlarına ulaşacak durumu olmayan, evinde güvenli bir şekilde kalamayan, şiddete uğrayan veya sağlık imkanlarından yararlanamayan bireylerin varlığının hüznünü içimde taşıyorum.
Birbirini gözeten, eşdeğerli ilişkileri besleyen, ihtiyacına yönelik destek veren, koruyan, adil paylaşan bir ülkenin özlemi hep içimde.
*2020 Ekoloji Takvimi’ni indirmek için: http://www.baskabirokulmumkun.net/2020-ekoloji-takvimi/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder