Yeni döneme “Duygularla Barış” listelerimizin üçüncüsü ile kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Çocukla Barış ile önce kendi içimizde, ardından çocuklarla birlikte bir yolculuğun içine girdik. Bu yolculuğun en heyecanlı yanlarından biri oldu duygu dağarcığımızı genişletmek. Yeni kelimeleri özümsedikçe bağımız güçlendi kendimizle ve birbirimizle.
Farkına vardığımız duyguların altında yatan ihtiyaçlara daha kolay ulaşır olduk. İhtiyaçları dile getirdiğimizde iletişimin yolları açıldı, birbirimizi duyabildik, empati kurabildik.
Bu hafta Ashoka Türkiye'nin BBOM Derneği ile düzenlediği “Eğitimde Yenilikçi ve Güçlendirici Yaklaşımlar: Öğrenme İçin Duygulara Yer Açmak” etkinliğinin arefesinde biz de duygulara çalışırken yararlanabileceğimiz kaynaklara yer açalım ve sizinle paylaşalım istedik.
1- Duygularım “Oynuyorum ve Kendimi Tanıyorum”
Yazan: Isabelle Filliozat, Virginie Limousin
Resimleyen:Eric Veille
Çeviren: Burçak Targaç
Yayınevi: Domingo
Çevrilmesine çok sevindiğimiz; içeriği zengin, interaktif ve eğlenceli bir kitap var karşımızda. Bu ay raflarda yerini alan “Duygularım” uzun bir yolculuğa çıkarıyor bizi. Sade ve komik çizimleriyle de hemen bağımlısı yapıyor.
7 temel duyguyla ilgili pratiklerle başlayan kitapta sayfaların köşelerinden duygularla ilgili keşiflerini anlatan kuş duygulara dair pek çok bilgi veriyor.
Bunlar arasında: duyguların evrenselliği, duyguların süresi, duyguları bastırma sebebimiz gibi başlıklar var.
Profesör Pekhisli ise sorularıyla düşündürüyor.
Kitabın “empati”den sonra yer alan bölümünde çocuğa yapmadığı bir şey yüzünden ceza verip, bağıran bir öğretmen resmi var. Komik ancak algılarımızı dönüştürmemiz şart. “Haksızlık, hayal kırıklığını tetikler. Bu hiç adil değil diye düşünebilirsin.” notu var çalışmanın altında. Daha olumlu bir örnekle açıklanabilirdi. Bizim hayalimizdeki ise duyguyu tetikleyen davranışın hangi ihtiyaca işaret ettiği konusunda bağlamı kurabilecek bir kitap. Kim bilir belki bir gün.. :)
Kitap boyunca duyguların fizyolojiye yansıması da göz önünde bulundurulmuş. Çıkartma sayfaları ile etkinlikler keyifli bir hale getirilmiş. Duyguları bulmayı bir keşfe dönüştürmüş.
Ek olarak duygu tombalası, duygu çemberi, Profesör Pekhisli’nin duygu tuzluğu gibi etkinlikler var.
Kitabın sonunda ise Fransa’da “pozitif ebeveynlik yöntemi”nde öncü olarak anılan Isabelle Filiozat, “Çocuğunuzun Duygularına Ortak Olun” başlığıyla ebeveynler için pek çok öneri sunmuş.
2- Meraklı Çakıl - Parkta / Mutfakta / Sahilde
Yazan: Nazlı Deniz Güler
Resimleyen: Burcu Yıldız
Yayınevi: Kırmızı Kedi Çocuk
Kırmızı saçlı, merak dolu bir çocuk Çakıl. Sevgi dolu gözlerle bakıyor dünyaya ve başından pek çok olay geçiyor seri boyunca.
Parkta karşılaştığı bir çocukla “utanmak”, mutfakta annesiyle “iğrenmek”, sahilde ailesiyle “heyecanlanmak” üzerine keşifler yapıyor.
Yeni gördüğü şeylere dair öğrenme hevesi bitmiyor ve “Bu nedir?” diye soruveriyor.
Çocuklarla duygu dağarcığını geliştirmek üzerine çalışıp bolca hikayeye ihtiyaç duyarken “Meraklı Çakıl” bu ihtiyaca karşılık vereceğe benziyor.
Serinin devamını biz de meraklı gözlerle bekliyoruz. Umarız Çakıl sorularını sormaya devam ederek çocuklarla bizi yeni duygularla buluşturur.
Yazan: Emilie Gillet
Resimleyen: Claire Wortemann
Çeviren: Meltem Akın
Yayınevi: Almidilli
Larousse Ansiklopedim serisi çocuklara merak ettikleri konularla ilgili basit, kolay anlaşılır, görsellerle zenginleştirilmiş içerikler sunuyor.
Duygularımız kitabı da aynı sadelikte;
-Duygu nedir?
-Duygularımıza vücudumuzun verdiği tepkiler nelerdir?
-Duygu mu, duyu mu?
gibi sorulara cevaplar ararken, temel duygularımızla ilgili örnekler veriyor.
Uslu durması öğütlenen çocuk ile işaret parmağını sallayan anne pek de karşılaşmak istemediğimiz örnekler olmasına rağmen kitap genel anlamıyla duygularla ilgili pek çok örnek içeriyor.
Duyguları nasıl kontrol edebileceğimize dair öneriler sunuyor. Son sayfalarında ise çıkartmalarla yapılabilecek bulmacalar yer alıyor.
4- Duygular Sözlüğü
Yazan: Tiffany Watt Smith
Çeviren: Hale Şirin
Yayınevi: Kolektif Kitap
Bu önerimiz yetişkin kitaplığına öneri arayanlar için... Tiffany Watt Smith ile "İnsan Duygularının Tarihi" isimli Tedx konuşmasında karşılaşmış olabilirsiniz.
Bu yaz raflarda yerini alan Duygular Sözlüğü bir kitap dolusu duygu barındırıyor. İnsan sık sık eline alıp karıştırmak istiyor, sözlük okur gibi.
Kitap girişinde “Duygu nedir?” sorusuna biyolojik anlamda cevap aramış. Duygular Tarihi Merkezi’nde araştırma görevlisi olarak çalışan yazar duyguların icadı ve tarihi ile ilgili pek çok örnek sunmuş.
Kitabı nasıl kullanalım sorusunda da kitabı şöyle özetlemiş:
Duygular konusundaki külliyatın çoğunda sayısız duygu listesi vardır. Bu kitap tüm duyguları kapsama ya da iç dünyamızın derinliğine inip merkezine varma hevesinde değil. Daha ziyade usulen alfabetik sırayla dizilmiş duygular hakkındaki minik yazıların bir derlemesi.
Kitapta 154 duygudan bahsediliyor. Melankoli, iç ferahlığı, nefret, pişmanlık, şaşırma, gamsızlık, çaresizlik… Hepsi zihninizde, kalbinizde bir yere işaret etmiş olmalı.
Peki mehameha, kaukokaipuu, hiraeth, teknostres, song, awumbuk... İlk defa duyuyor olabilirsiniz ancak her biri farklı kültürlerden gelen farklı durumların ve duyguların isimleri.
Misafirler gittikten sonra oluşan boşluk ve ağırlık, rüzgarla uçarmış gibi hissedilen coşku ve heyecan, “acaba yapsam ne olurdu?” merakı gibi pek çok hisse karşılık gelen kelimeler yer alıyor.
Dilimizde kullanmamız zor görünse de bu örnek olayların bazılarını rahatlıkla çocuklarla paylaşabilirsiniz. Bu ismi bulan kültürlere ve dillere dair de yeni araştırma konuları çıkabilir, çalışmanız bu sayede daha da derinleşebilir.
5- Öfke
Yazan:Blandino Franco
Resimleyen: Jose Carlos Lollo
Çeviren: Özgür Gökmen
Yayınevi: Desen
Öfke, yanında kriz, nöbet, patlama vb. kelimelerle tamlama oluşturmaya mahkum olmasın diye yazılmış bir kitap. Burada bir virüs olarak karşımıza çıkıyor, büyüyor, büyüyor,büyüyor ve sonrasında kendi içine sığamıyor, poff patlıyor. Bu virüs büyürken değişiyor. Görmemeye, duymamaya, konuşamamaya başlıyor. O artık kör, sağır ve dilsiz. Bu haliyle anlaşmak çok zor, o zaman ne yapacağız? Büyütmeyeceğiz!
Öfke virüsünün basit ve etkili çizimlerle, sağduyu ile büyümeyeceğini anlatan bu kitap, duygular üzerine konuşmayı kolaylaştırıyor, duygu ve ihtiyaç farkındalığını destekliyor.
6- Utangaç
Yazan: Deborah Freedman
Çeviren: Nil Gün
Yayınevi: Kuraldışı Çocuk
Utanmak, okulların henüz açıldığı şu zamanlarda sık kullanılan bir duygu ifadesi. Okul ile yeni tanışacak olanlar, sınıf değiştirmiş olanlar, öğretmeni değişmiş olanlar…
İlişki kurmakta desteğe ihtiyaç duyabileceğimiz zamanlarda ‘’Utangaç’’ kitabını okumak, çocuklarla paylaşmak işimizi kolaylaştırabilir. Çünkü kitaptaki zürafa da, kuşları çok sevdiği halde, yanına şakımaya gelen kuşa bir selam dahi veremiyor.
Kitaptaki zürafayı anlayıp, sevdiği kuş ile ilişki kurmasını nasıl kolaylaştırabileceğini hakkında konuşmak, utanmanın güzelliği ile buluşup, altında yatan ihtiyaçları fark edebilmek için iyi bir araç.
