Bir çocuk vardı, her gün evden çıkar,
Ve ilk gördüğü şey neyse ona dönüşürdü.
O şey onun parçası olurdu; gün boyunca ya da
günün bir kısmında,
Ya da yıllarca ya da uzun yıl döngüleri boyunca.
Baharın ilk leylakları parçası oldu bu çocuğun,
Ve çimenler ve beyaz ve kırmızı sabah sefaları ve
beyaz ve kırmızı yonca,
ve sinekkapan kuşunun şarkısı,
ve üçüncü ayın kuzuları ve domuzun pembe-minik yavruları,
ve kısrağın tayı ve ineğin buzağısı ...
Walt Whitman
Bu dizelerle ilk kez karşılaştığımda üniversitedeydim. “Çocuklarla olmak istiyorum.” deyip bir bölüm seçmiştim kendime. Adına “öğretmenlik” demişler, her gün nasıl “öğretmem” gerektiği anlatılıp durdu yıllar boyu. İstemeye istemeye bitirdim okulu, şimdi çocuklarla nasıl buluşacağım derken hayalini bile kuramayacağım bir okul açma girişiminin içinde kendimi buldum.
Orada gördüm ki çevrenin, doğanın, yaşamın kendisi bir öğretmen. Okulda bana öğretilenleri çekmecelerinden çıkarıp buradaki deneyimlerle yeniden dizmeye başladım. Ben böyle baktıkça Whitman’ın anlattığı gibi gördüğüm şeylere dönüşüyordum çocuklarla birlikte.
Göç zamanı geldiğinde uçup Kaz Dağları’na kondum. Çocuklarla birlikte bir ekolojik yaşam merkezinde dolu dolu iki yılım geçti. Doğayla kurduğum bağlantının çocuklar sayesinde nasıl da güçlendiğini görüyorum.
Şu anda olduğunuz yerde 30 saniye gözlerinizi kapatsanız ve çocukken sizi mutlu eden, unutamadığınız birkaç anı hatırlamak için dursanız doğanın kucağında olduğunuz bir an geçer mutlaka değil mi gözünüzün önünden?
Çocukken dönüşüveriyoruz gördüğümüz şeye, oysa zamanla içinden geçtiğimiz sistem büyük bir kopuşun parçası haline getiriyor bizi; doğadan uzaklaşmak.
Buna pek çok sebep sayabiliriz; eğitim sistemi, sanayileşme, insan faaliyetleri, doğal varlıkların tüketimi gibi…
Gezegenimiz değişiyor. Tüm insanlığın gelecekte doğayla uyum halinde yaşayabilmesi, sağlıklı bir şekilde varlığını koruyabilmesi için derin bir değişim süreci gerekiyor. Bunun beni en çok heyecanlandıran kısmı da çocuklarla paylaştığım alanlar ve bu amaç için çabalamak sanırım.
Worldwatch Enstitüsü’nün çıkarmış olduğu Dünyanın Durumu 2017 Yeryüzü Eğitimi: Değişen Gezegende Eğitimi Yeniden Düşünmek isimli kitapta çocukların doğayla olan bağının yeniden kurulması için pek çok deneyim ve faaliyete yer verilerek gezegen ölçeğinde bir eğitim reformunun nasıl olabileceğinin yolları belirtiliyor.
Roger A. Hart, “Çocukların Katılımı - Kuram ve Uygulamada Toplum Gelişimi ve Çevre Korumasında Genç Yurttaşları İçermek” isimli kitabında çocukları kendi haklarının koruyucu olarak görüp çevre koruma alanında uygulamalarına ve bunlara katılımlarına çeşitli örnekler sunuyor.
Bunların her biri çocukların doğayla bağları güçlü, yeryüzüyle uyum içinde yaşayabilen, bunun için haklarını gözeten ve katılım gösteren varlıkları sayesinde oluyor. İnsan okudukça güç ve ilham buluyor.
Okurken ayrıca sınırlarını günden güne aştığımız gezegenimizin başına gelenleri fark etmemizi, sürdürülebilir sistemler tasarlayarak çocukların bu süreçlere katılımına destek olmamız gerektiğini hatırlatıyor bize.
Geçtiğimiz yıl Greta Thunberg isimli bir çocuk “Dünyamız yok olmak üzere, acilen bir şeyler yapmalıyız!" diyerek her cuma okulu boykot ederek İsveç Parlementosu önünde eylem yapmaya başladı. Giderek büyüyen eylemler tüm dünyaya hızla yayıldı. Türkiye’den çocukların da katılımıyla yüzbinlerce insan iklim krizine karşı sokaklarda grev yaptı.
Geçtiğimiz hafta da BM Zirvesi’nin açılışında konuşan Greta şunları söyledi:
"Benim burada olmamam gerek, okyanusun ötesinde okulda olmam gerek. Sizler ne cesaretle bizden umut bekliyorsunuz. Boş sözlerinizle çocukluğumu ve hayallerimi çaldınız. Ben yine de şanslı çocuklardan biriyim. İnsanlar ölüyor, ekosistemimiz çöküyor, kitlesel yok oluşla karşı karşıyayız ama siz sadece para ve ekonomik büyümelerinizden bahsediyorsunuz. Bu ne cesaret…
Bizi hayal kırıklığına uğratıyorsunuz ama gençler artık sizin ihanetinizin farkına vardı. Gelecek nesillerin gözü sizin üstünüzde olacak."
Bugün 1 Ekim Dünya Çocuk Günü: Doğayla uyum içerisinde yaşayan, tüm canlılıkla bağ kuran, yeryüzünü koruyan, gezegen üzerindeki yok oluşun farkında olan, buna eylemleriyle karşı duran, gücünü katılımdan, dayanışmadan alan çocukların günü...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder