Barış Kütüphanesi için hazırladığımız bu liste hem yetişkinler hem de çocuklar için çocuk hakları konusunda öneriler içeriyor. Çocukların barış ortamında fikirlerini özgürce dile getirebileceği bir dünyanın hayalini paylaşıyor, bu hayali hayata geçirebilmek için hep birlikte çalışıyoruz.
Dileriz alanda çalışan herkese ilham olur.
1- Çocuk Haklarına Dair Sözleşme - Uygulama El Kitabı
UNICEF’in Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin uygulanmasına ilişkin yayınlamış olduğu bu kaynak alanda çalışan tüm topluluklara destek olabilmesi için geliştirilmiş.
Çocuk haklarının korunması, çocukların temel gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olunması ve bu hakların yaygınlaştırılması için çalışan Unicef bu el kitabında sözleşmeye dair her maddeyi ayrıntılı bir şekilde açıklıyor ve Denetim Listeleri ile uygulamaya yönelik genel önlemleri sıralıyor. Kavramlarla ilgili eklenen hatırlatma kutuları ve diğer maddelerle ilişkilendirilmesi sözleşmeye farklı yönlerden bakmamızı sağlıyor.
844 sayfalık bu kaynağa aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Baskısını ikinci el kitabevlerinde bulabilirsiniz.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye ise buradan ulaşabilirsiniz: https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23b.html
2- Değerler Eğitimi: Eğitimde Farklılık ve Katılım Hakkı
Derleyenler: Ayhan Kaya, Gülperi Vural, Aslı Aydın
Yayınevi: Bilgi Üniversitesi Yayınları
Bu başlıkta toplanmış beş ayrıntılı bölümden oluşuyor: Avrupa Değerleri, Öğretmen Araştırması Sonuçları, Çocuklar ve Demokratik Eğitim, Toplumsal Cinsiyet ve Eşit Vatandaşlık ve Alternatif Pedagojik Uygulamalar.
Bizim listemizle özellikle ilişkilendirdiğimiz bölüm: Çocuklar ve Demokratik Eğitim.
İçerisinde Fethiye Erbil’in Çocuk Algısı ve Çocuk Katılımı, Ayşe Beyazova ve Melda Akbaş’ın Türkiye’deki devlet Okullarında Suriyeli Mülteci Çocuklar, Atike Zeynep Kılıç’ın Türkiye’de Okullarda Çocuk Katılımı: Okul Meclisi Örneği çalışmaları mevcut. İsimler, kelimelerden ibaret değil, yazarken gülümsüyoruz. Birlikte çalışmak ve üretmekten dolayı kendimizi şanslı hissettiklerimiz. Çalışmada teorik kapsam ve durum analizleri ile birlikte, çocuk katılım hakkı ile ilgili öğretmen, ebeveyn, okul ortamı gibi farklı perspektifler için somut adımlar ve uygulama örnekleri yer alıyor. Kapsamlı, bütüncül ve canlı bir katılım hakkı çalışması, emeklerine şükranla.
3- Çocukların Katılımı: Kuram ve Uygulamada Toplum Gelişimi ve Çevre Korumasında Genç Yurttaşları İçermek
Yazan: Roger A. Hart
Çeviren: Tülin Şener Kılınç
Yayınevi:Nobel Yayıncılık
Katılımcı ve Barışçıl Öğrenme Ortamları için Araçlar listesine “çocuk katılımı” kapsamında yer alan bu kaynağı bir de “çocuk hakları” gözünden değerlendirip faydalanabilmek için ekliyoruz.
Kitabın giriş bölümünde Roger A. Hart, “Çocuklar yalnızca doğrudan katılım yoluyla gerçek bir demokrasi isteği ve katılım için yeterlik ve sorumluluk duygusu geliştirebilirler.” diyor.
Buradan yola çıkarak Çocuk hakları konusuna, çocuğun katılım hakkı üzerinden bakıyor ve örgütlenme ilkelerini pek çok örnekle inceliyor. Kitapta yer alan Çocukları İçeren Yeni Modeller ve Çocukların Uygulamada Katılımı başlıklarında dünyadan pek çok örnek olay yer alıyor.
4- Çocuk Hakları
Derleyen: Bob Franklin
Yayınevi: Ayrıntı
1993 yılında basılan ve ne yazık ki bir daha baskısı yapılmayan Çocuk Hakları kitabı, mevcut politikalarda ve uygulamalarda acil reformlar yapılması gerektiğini savunuyor.
Aradan geçen 25 yıl bize aynı şeyi söylüyor; çocuklar hala ayrımcılığa maruz kalıyor
“Bu kitap, çocukların mutluluğunu her şeyin üstünde tutan bir retorik geliştiren modern toplumların uygulamada, çocuklara karşı kötü muameleye nasıl göz yumduğunu, ayrımcılık yaptığını ve onların en temel yurttaşlık haklarını inkâr ettiğini ortaya koyuyor.”
Bob Franklin kitaba “Çocuk nedir?” sorusu ile başlıyor ve ilerleyen yıllarda değişen çocuk algısını “Hak” kavramıyla ilişkilendiriyor.
Kitapta yer alan derlemelerden bazıları şöyle: Çocukların Politik Hakları, Okulda Çocuk Hakları, Çocuk Hukuku, Çalışma Hayatında Çocukların Hakları, Çocukların Cinsel Hakları.
Bu kıymetli derlemenin baskısı bazı ikinci el kitabevlerinde ve internet sitelerinde hala mevcut.
5- Kız Çocuk Hakları Bildirgesi - Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi
Yazan: Elisabeth Brami
Çizen: Estelle Billon-Spagnol
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Çocuk Hakları deyip durduğumuz bu listeyi biraz neşelendirecek, çocuklarla okurken eğlendirecek iki çocuk kitabında sıra.
“Kızlar pembe giyer, erkekler mavi.”
“Erkekler pasaklıdır, kızlar düzenli.”
“Kızlar dikiş diker, erkekler top oynar.”
“Kızlar dans kursuna, erkekler futbol kursuna gider.”
Bunları art arda okuyunca içimizde kocaman bir “Yok canım!” sesi yankılanıyor. Her gün kızların ve erkeklerin ne yapabileceğine dair kalıplaşmış fikirler duyuyoruz.
Halbuki kızlar da mavi, haki, siyah giyme hakkına sahip; erkekler de pembe, sarı, mor…
Erkeklerin temiz olma, güzel kokma, şık görünce, süslenme hakkı vardır; kızların da pasaklı, saçları dağınık, yara bere içinde olma hakkı…
Kızların ağaçlara tırmanma, çitlerden atlama hakkı vardır, erkeklerin oyuncak bebekle oynama, lastik atlama hakkı…
Kızların judo, okçuluk, boks kursuna; erkeklerin flüt, arp, bale kursuna yazılma hakkı...
Uluslararası Af Örgütü, kabul görmüş basmakalıp fikirleri yıkıp geçen bu “bildirge”yi destekliyor. Her gün “kızlar şöyle yapar, erkekler böyle” diyerek eşitliğin önüne kocaman bir engel koyarken bu iki bildirge güldürürken düşündürüyor.
Ayrıca her madde için yapılan çizimler içerisinde pek çok olay barındırıyor ve karikatür gibi incelerken güldürüyor. Çocuklarla paylaşıp birlikte düşünmeniz, eğlenmeniz dileğiyle.
Bu kitabı yazarken, dilimize dostumuz Şubadap'ın son şarkısı takıldı: Fasa Fiso
Kızlar kahkaha atamazmış
Oğlanlar ip atlayamazmış
Kızlar maçta gol atamazmış
Oğlanlar hiç ağlayamazmış
Ooo fasafiso...
Kızlar çivi çakamazmış
Oğlanlar yemek yapamazmış
Kızlar kısa saç olamazmış
Oğlanlar hiç dans edemezmiş
Ooo fasafiso...
Kızlar kahkaha atamazmış
Oğlanlar ip atlayamazmış
Kızlar maçta gol atamazmış
Oğlanlar hiç ağlayamazmış
Ooo fasafiso...
Kızlar çivi çakamazmış
Oğlanlar yemek yapamazmış
Kızlar kısa saç olamazmış
Oğlanlar hiç dans edemezmiş
Ooo fasafiso...
Henüz klibi yok ama kimbilir belki şehrinize gelir, hep birlikte söylersiniz.
6 - Tahtacı Fatma, Belgesel
Tahtacı Fatma, 1979 yapımı bir Süha Arın belgeseli. Toroslarda yaşayan tahtacıların, kendilerini, kendi dillerinde ifade ettikleri bir belgesel.
Her türlü güvence ve haktan yoksun tahtacı çocukların, hayalleri ve eğitim sistemiyle ilgili söylediklerini izleyince, hala izlememiş olanlar için paylaşmak istedik.
Yetişkinler olarak çocuk haklarını hayata geçirmede sorumluluğumuz büyük, fark ederek, görerek, görünür kılarak çalışmaya devam...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder