“Çocukla barış” ortaya çıktığı gün hemen ardından gelmişti: “doğayla barış”.
Çocukların yeryüzüyle, yaşam döngüleriyle, etrafında yaşayan canlılarla bağ kurabilmesi dünyanın gidişatına baktığımızda oldukça önemli bir durum haline gelmekte.
Bunun için dışarı çıkmak, mevsimleri ve değişimleri gözlemlemek, yeryüzündeki canlılığın farkına varabilmek adına kitaplardan beslenmek; bazen bir doğa rehberiyle bazen bir öyküyle dünyaya bakmaksa en iyi yollardan biri.
Çocuklarla çalışırken ilham olan, yeryüzüyle bağımızı güçlendiren, içimizi yeşerten “Doğayla Barış” araç listesinin ikincisi için şöyle buyrun:
1) Sorularla Cevaplarla Ekoloji
Yayınevi: 1001 Çiçek
Yazan: Sophie Lamoureux
Resimleyen: Sebastien Telleschi ve Cyrille Meyer
Yeni bir kavramla karşı karşıyaysak ve bunu her yönüyle öğrenmeyi hedefliyorsak önce sorularla baş başa kalmak öğrenmek için en iyi başlangıç sayılabilir.
Sorularla Cevaplarla Ekoloji; Dünya’da yaşam nasıl başladı?” sorusundan “Gelecekte çevre dostu ürünler nasıl olacak?” sorusuna kadar yeryüzündeki sistemlere, dünyanın karşı karşıya kaldığı sorunlara ve bizim atabileceğimiz adımlara tek tek cevap veriyor.
Tüm bunları zengin görsellerle, eğlenceli karikatürlerle ve sade bir dille yapması da onu ekoloji konularında temel kaynak olarak kullanmamıza yarıyor.
2) Ekolojik Mahalle
Yayınevi: Yeni İnsan Yayınevi
Yazan:Ralph Weder
Resimleyen: Virginia Patrone
Çeviren: Çisel Cengiz
Yeni İnsan Yayınevi ekoloji kitaplarıyla yetişkinlerin kitaplığında dizilirken, Fide Serisi ile de çocukların kitaplığını renklendiriyor. Serinin ilk kitabı olan Ekolojik Mahalle’de Lily bizi arkadaşları ile topluluk bahçelerine davet ediyor. Topluluk bahçesinde komşularıyla birlikte sebze ve meyve yetiştiriyor, birlikte hasat ediyorlar.
Topluluk bahçesinde komşularıyla oturabilecekleri bir cafe inşa etmek için para toplamaya karar veriyorlar. Garaj satışı, araba yıkama, geri dönüşüm, zehirsiz ev gibi pek çok yeşil adım atıyorlar bunun için. Attıkları her adım bize ekolojik mahalle olma yolunda topluluk olmaya dair pek çok fikir veriyor.
Kitap aynı zamanda bir topluluk kurma hikayesi. İnsanların bireyselleştiği, dayanışmanın gücünü özlediğimiz şu günlere şenlikli bir örnek: Ekolojik Mahalle.
3) Çorbadaki Ekoloji
Yayınevi: Pan Yayıncılık
Yazan: Ileana Lotersztain, Mariela Kogan
Resimleyen: Pablo Piyck
Çeviren: Saliha Nilüfer
Ekoloji hayatımızın önemli bir parçası ve harika bir bilim dalı. Peki çorbada ne işi var diyeceksiniz? Hikayesi öğleden sonra 2’de başlıyor. Anlat anlat bitmiyor; saatler 22:00’yi gösterdiğinde anlıyoruz ki “Çorbada bile ekoloji var!”
Mariela bir biyoloji doktoru, büyüyünce çevre bilimci olmak isteyen yeğenlerine bunun için büyümeyi beklemelerine gerek olmadığını söylüyor. Onların nerede yaşadıklarının, kaç yaşında olduklarının bir önemi olmadığını; isterlerse ekolojinin hepimizin hayatıyla nasıl da yakından ilgili olduğunu gösterebileceğini söylüyor.
Ve sonrasında başlıyorlar sormaya:
“Peki, bütün bu eşyalar neden yapılmıştır?
“Meydanlar ne işe yarar?”
“Bir türün nesli tükenince ne olur?”
“Arabaların çıkardığı o duman nereye gidiyor?”
“Neden her meyveyi tüm yıl boyunca elde edemiyoruz?”
“Gezegeni korumak kimlerin işidir?”
4) Neden Dünyayı Önemsemeliyim?
Yayınevi: Tübitak
Yazan: Susan Meredith
Resimleyen: Sara Rojo
Çeviren: Yalçın Arslantürk
Tübitak’ın minik, ekonomik ve zengin içerikli kitaplarından Neden Dünyayı Önemsemeliyim? sorduğu soruya cevap verebilmek için dünyaya dair pek çok sorunu açıklamış ve çözüm yollarını sıralamış.
“Gezegenimizin derdi ne?” diye başlayan kitap yeryüzünde yaşanan sıkıntılarla ve sorunlarla bizi karşılasa da “en küçük girişimler bile birikip fark yaratabilir” umuduyla güç veriyor. Dünyayı önemseyebilmek için onu ve karşı karşıya kaldığı sorunları iyi tanımak gerekiyor.
Ancak bunları öğrendikten sonra adımlarımız yeşerebilir; karbon ayak izimiz azalabilir.
Yine Tübitak’tan çıkan “Neden geri dönüştürmeliyim?” ve “Neden formda kalmalıyım?” kitapları da bizden tavsiye.
5) Fil Ozof’un Doğa Günlüğü
Yazan: Fatih Dikmen
Resimleyen: Büşra Çakmak
Fil Ozof, ormanın derinliklerindeki laboratuvarında birbirinden ilginç deneyler yapan, kendisinin ve orman halkının aklına takılan sorulara yanıtlar bulmaya çalışan ve bunları tek tek günlüğüne yazan taptatlı bir fil. Doğa günlüğünde de mutlaka bir gün aklıma düşen, enteresan sorularla karşı karşıyayız.
-Hayvanlar rüya görür mü?
-Zürafaların kafasına kan nasıl gidiyor?
-Göçmen kuşlar yollarını nasıl buluyor?
-Kışın ağaçlar niye donmuyor?
-Balinalar nasıl karnını doyuruyor?
-Deniz kaplumbağası neden sahile yumurtlar?
-Yanardağlar niye patlıyor?
Yaz yaz bitmez yeryüzünün akıl almaz soruları :)
Fil Ozof’un Doğa Günlüğü komik karikatürler ve çılgın deneyler ile cevapların peşinde elinden düşmüyor insanın.
6) Özgür
Yayınevi: Taze Kitap
Yazan - Resimleyen: Emily Hughes
Çeviren: Zeynep Sevde
Ayılardan karnını doyurmayı, kargalardan konuşmayı, tilkilerden oyun oynamayı öğrenen bir çocuk…Bir gün ormanda daha önce hiç görmediği canlılarla karşılaşır. Ardından “tuhaf” şeyler yaşanmaya başlanır.
“Özgürlüğün tadını bilen birini asla evcilleştiremezsin…”
Çizimleriyle bizi büyülü ormanların içine alıveren Emily Hughes, “özgürlük” temasına da alışık olmadığımız bir yerden yaklaşmış aynı zamanda.
7) Vanilya Kışı
Yazan: Zeynep Alpaslan
Resimleyen: Baysan Yüksel
Yayınevi: Final Kültür Sanat Yayınları
Vanilya Kışı, Kiraz Çiçekleri, Umut Yazı ve Sarı Sonbahar… Zeynep Alpaslan’ın içten ve naif şiirlerinin yer aldığı kitabın bölümlerinin ismi.
Şiirler dört mevsimin en ince güzellikleriyle bezenmiş 3’lüklerden oluşuyor. Her biri de bahçelerin, ormanların içinden geçiyor; uzun yürüyüşlere sürüklüyor okuyucuyu. Kuşlar, böcekler, taze meyveler, çiçekler, bulutlar etrafınızda dönüp duruyor siz sevdiklerinizi dizelerde düşlerken.
Şiirler dört mevsimin en ince güzellikleriyle bezenmiş 3’lüklerden oluşuyor. Her biri de bahçelerin, ormanların içinden geçiyor; uzun yürüyüşlere sürüklüyor okuyucuyu. Kuşlar, böcekler, taze meyveler, çiçekler, bulutlar etrafınızda dönüp duruyor siz sevdiklerinizi dizelerde düşlerken.
Baysan Yüksel’in zarif çizgileri ise can vermiş her birine.
Kitap devamlı dinlemek istediğiniz, sonu geldiği gibi başa sardığınız bir şarkı gibi. Sarı Sonbahar’ı okuyup tekrar Vanilya Kışı’na dönmek istiyor insan her defasında. Doğanın eşsiz döngülerine şiirlerle bakmak vazgeçilmeyen bir alışkanlığa dönüşebilir bir süre sonra.
Yayınevi: Bir Kitap Yolla
Resimleyen: Suzy Lee
Bu kitabın yazarı yok. Çünkü kendisi bir sessiz kitap. Suzy Lee’nin çarpıcı çizimleri, sadece iki renkten oluşan sulu boya resimleri bizi merak ve eğlenceli dolu bir dünyaya çağırıyor.
2008’de New York Times tarafından En İyi Resimlenmiş Çocuk Kitabı seçilen Dalga küçük bir kızın deniz kıyısındaki maceralarını anlatıyor.
Kelimesiz sayfalar her seferinde farklı şeyler düşündürüyor insana.
Havalar ısınırken, bir gün deniz kenarındaki canlı çeşitliliğini, dalgaların getirdiği zenginlikleri keşfetmek sizi de Dalga da olduğu gibi heyecanlı bir yolculuğa çıkarabilir.
9) Usturlab Atölye - Kutu Oyunları
Kitapların ardından çocuklarla birlikte eğlenerek oynayabileceğiniz oyun önerilerimizde sıra.
Usturlab Atölye’den çıkan bu kutu oyunları çocukların orman ekosistemini tanırken bitkilerin yaşam döngüsü içindeki önemini fark etmeleri, hayvan ve bitkilerin dünyasını eğlenerek keşfetmeleri için tasarlanmış.
Orman Kaşifleri - Tabiatın İzinde Araştırma Oyunu
Orman Kaşifleri - Ekosistem Besin Zinciri Oyunu
Ayrıntılı bilgi için: https://www.ormankasifleri.com/
10) La Tortue Rouge - Kırmızı Kaplumbağa
Listemizin sonunda masal gibi bir film var. Fransız-Japon ortak yapımı filmin yönetmen koltuğunda Michaël Dudok de Wit oturuyor.
Filmde herhangi bir diyalog yok. Ancak rüzgar sesi, yağmur sesi, yengeçlerin ayak sesleri, yaprakların sesi, suyun sesi... Doğanın senfonisi bazen bir tsunami yaratıyor, bazen güneşli bir gün, çarşaf gibi bir deniz...
Film, denizde geçirdiği bir kaza sonucu kendisini kaplumbağaların, yengeçlerin ve kuşların yaşadığı ıssız bir adada bulan bir adamın bu ıssız adayı terk etmeye çalışmasını konu ediyor. Adam defalarca sal yapıyor kendine, adadan kurtulmaya çalışıyor. Başta doğayla mücadele veriyor. Ancak her seferinde başına öyle bir olay geliyor ki… Film boyunca düşünüyor insan: doğa, savunmasız kaldığımızda savaşılacak bir şey mi; yoksa uyum içinde yaşayabileceğimiz bir yer mi?
Filmin tamamı el çizimi, karakterlerden doğaya her şey oldukça sade. Hikaye ise çok naif. Doğayla ilişkinizi sorgularken film bittiğinde göz yaşlarınızı silebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder