20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü yaklaşırken “Güncel Yazılar”a Çocuk Hakları konusundaki yazılarımızla devam ediyoruz. Barış Kütüphanesi için 3. Çocuk Hakları listemizi hazırlamaya başlamışken fark ediyorum ki çocuk kitaplarına “hak” temelli yaklaşmak bakış açısını değiştiriyor insanın. Çocuk olmaya, çocuk gözünden bakmaya dair bir tutum geliştiriyor. Ben de bu konuya dair beslendiğim ve ilham aldığım bir kitapla başlamak istedim.
Ancak öncesinde bir haber vereyim:
Gündemimizin çocuk hakları olduğu şu günlerde bizi heyecanlandıran bir etkinlik var:
22-23 Kasım 2019 tarihlerinde İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul kampüsünde gerçekleşecek; Queen's Üniversitesi Çocuk Hakları Merkezi Eş Direktörü Laura Lundy'nin ana konuşmacı olduğu Çocuğun Katılım Hakkı: Neredeyiz? Sempozyumu.
Kayıtlar pazartesi günü başladı, başvuru için: http://www.gencsesler.org/
Biz de Özenç’le farklı konularda sunumlar yapacak, ortak bir de atölye yürüteceğiz sempozyumda.
Biz de Özenç’le farklı konularda sunumlar yapacak, ortak bir de atölye yürüteceğiz sempozyumda.
Etkinliğe hazırlanırken elimin altında Nobel Yayıncılık’tan çıkan Çocukların Katılımı kitabı var bir süredir. Roger Hart’ın yazmış olduğu bu kitabı Tülin Şener Kılınç dilimize kazandırdı. “Katılım merdiveni”ni biliyorsanız Roger Hart’ı da duymuş olmalısınız.
Roger Hart çocukların ve gençlerin günlük yaşamlarını anlamaya odaklanarak pek çok katılımcı metodoloji tasarladı. Çocuklara uygun mekan tasarımı ve çevre eğitiminde teori, araştırma, uygulama alanlarında işbirlikleri yaptı. Unicef ile birlikte “Cities for Children: Children’s Rights, Poverty and Urban Management” isimleriyle çocukların katılımı hakkında 2 kitap yazdı.
Elimde tutmuş olduğum kitap ise “Sürdürülebilir Kalkınmada Çocuk Katılımı”nı teori ve örnekleriyle kapsıyor. Sürdürülebilir, adil ve barışçıl bir küresel toplum kurmaya katkı koymanın hayalini paylaşan Roger Hart bu kitapta doğa ile ilişkimizi çocukların eylemleri üzerinden değerlendiriyor ve şöyle diyor:
“Çocukların katılımı eğer ciddi bir biçimde ele alınır ve onların gelişen kapasiteleri ve biricik güçleri dikkate alınarak planlanırsa, çocukların sürdürülebilir kalkınmada çok değerli ve uzun süren bir rol oynayabileceklerini göstermektedir. Doğrudan katılım yoluyla çocuklar gerçek bir demokrasi anlayışı ve kendilerine ait bir yeterlik ve sorumluluk duygusu geliştirebilirler. Fiziksel çevrenin planlanması, tasarımı, izlenmesi ve yönetimi çocukların katılımı açısından ideal bir alandır çünkü çocukların çevreye olan bağlılıkları çok güçlüdür.”
Çevresel krizlerin eşiğinde, bu sorunlara karşı çocukların nasıl bir araya gelerek birbirinden güç aldığını, tüm dünyayı harekete geçirerek milyonlarca insanı sokaklara döktüğünü ve farkındalık yarattığını geçtiğimiz yıldan beri küresel iklim grevleri ile görüyoruz.
Ancak bu grevleri desteklemekle de iş bitmiyor. Mekanlara, programlarımıza, çocukların bir parçası olduğu her sürece “katılım” gözünden bakmak gerekiyor.
-Okullarımızda ekoloji,çevre konulu problemleri nasıl tanımlar, çocuklarla nasıl bir planlama yapabiliriz?
-Çocukların kendi çevrelerini tasarlama, planlama ve inşa etmelerini nasıl sağlarız?
-Çevre sorunlarına karşı çocukların politik eylemlerini nasıl destekleriz?
-Çocukların katılım hakkına zemin sağlarken hangi yöntemleri kullanabiliriz?
Kitap boyunca bu sorulara dünyadan pek çok örnekle cevap buluyoruz. Her biri umut oluyor insana. Eğer yöntemlerimizi değiştirir, odağımıza “katılım” konusunu koyarsak çocuklarla paylaştığımız alanlar işte o zaman çocuk haklarıyla nefes alır diye düşünüyorum.
Bu konuda kendi dilimizde pek alet edevat yok, evet. Ancak çocuk katılımına dair yeni örnekler, ekolojik felaketlere karşı çocuklarla birlikte aldığımız hareket planları bize sürdürülebilir, barışçıl bir toplum olma yolunu açabilir.
Bunun oldukça pratik bir yolda başlayabilirsiniz çocuklarla çalışmaya:
Çocukların en temel haklarından olan katılımı onlarla konuşmak için Katılım Merdiveni’ni kullanabilirsiniz. Birlikte bu merdiveni oluşturarak sınıfınızda çocukların bulunduğu süreçlerde nerede olduklarını birlikte değerlendirebilirsiniz.
Örneğin çocuklar okulda pet şişe kullanımının yasaklanmasını istiyor. Biz yetişkinler olarak onları katılımın hangi basamağında, ne şekilde destekliyoruz. Yaşanan sürece adım adım basamakların perspektifinden bakabilirsiniz.
Bbom Derneği çeviri grubu tarafından yayınlanan: Katılım Yolları: Başlangıçlar, Fırsatlar ve Yükümlülükler başlıklı metinde Katılım Merdiveni’ne dair ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.
Deneyimler paylaştıkça çoğalıyor. Bu konuda bize yazmak isterseniz: cocuklabaris@gmail.com adresinde buluşabiliriz.
Çocuk Hakları’nı her gün yaşatabildiğimiz günlere..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder